Strefa dobrych emocji Jacek Kielin

Rola terapeuty w rozwijaniu autonomii osobistej i życiowej dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną

Czas trwania: 16 godz.
– 2 dni
Grupa: 10-20 osób
Koszt: 400zł od osoby

Celem szkolenia jest przygotowanie nauczycieli i terapeutów pracujących w warsztatach terapii zajęciowej, środowiskowych domach samopomocy, domach pomocy społecznej, szkołach specjalnych przyglądania się sobie pod kątem analizy wpływu własnego zachowania na funkcjonowanie swoich podopiecznych.
Najważniejszym problemem utrudniającym dorosłym osobom z niepełnosprawnością intelektualną uzyskanie niezależności, jest zdominowanie ich w relacjach ze wszystkimi najbliższymi osobami, oraz brak odpowiednich dla nich wzorców bycia autonomicznym w sytuacjach które ich dotyczą. Rola terapeuty chcącego rozwijać autonomię osobistą i życiową musi polegać na tworzeniu takiej przestrzeni, w której te osoby nie będą zdominowane w relacji, oraz modelowaniu takich zachowań które pomogą tym osobom autonomiczne funkcjonowanie w przestrzeni społecznej.

Osoby z niepełnosprawnością intelektualną traktowane są zazwyczaj jako niezdolne do samodzielnego autonomicznego funkcjonowania. Sam ten fakt sprawia, że nie są one wstanie samodzielnie funkcjonować. Zależność od innych osób przejawia się przede wszystkim w nie zwracaniu uwagi na zachowania będące inicjatywą tych osób. Terapeuci i nauczyciele reagują i widzą zazwyczaj te zachowania tych osób, które nie są zgodne z ich oczekiwaniami, ewentualnie są z nimi zgodne. Na wszystkie inne (czyli na większość) nie reagują, a nawet ich nie zauważają. Być może są przekonani, ze w ogóle ich nie ma, lub że są pozbawione jakiegokolwiek znaczenia.

Pierwszą zatem umiejętnością nauczyciela-terapeuty jest umiejętność zauważania inicjatyw swojego podopiecznego. Drugą – umiejętność ich przyjęcia. Te umiejętności dają szansę osobie z niepełnosprawnością dostrzec siebie jako podmiot relacji. Zauważanie i reagowanie na inicjatywy tych osób, wyciąga je z niebytu w którym funkcjonują. Doświadczenie siebie jako osoby niezależnej od innych jest punktem wyjścia do nauki podejmowania samodzielnych decyzji. Związana jest ona z koniecznością nauczenia się takich wzorców zachowania, które pozwalają podejmować decyzje w sposób społecznie akceptowalny w zakresie, który jest dostępny tym osobom. Takim wzorcem prawidłowych zachowań społecznych powinien być terapeuta. Jakie to zachowania? Umiejętność wyrażania własnego zdania, definiowania własnych potrzeb, określania własnych granic, ale też uwzględniania granic potrzeb i zdania innych ludzi. Różne formy zaburzonego zachowania są w istocie rozpaczliwymi próbami zasygnalizowania swoich potrzeb, które są ignorowane przez najbliższe otoczenie uczestnika warsztatu.

Umiejętność zauważania inicjatyw uczestników, reagowania na nie oraz modelowania właściwego zachowania mogą być realizowane w różnych obszarach funkcjonowania placówki – na poszczególnych zajęciach, na płaszczyźnie całej społeczności oraz w przestrzeni wykraczającej poza placówkę np. w domu uczestników.

Reagowanie na inicjatywy uczestników WTZ uruchamia długi proces nabywania przez nich osobistej i życiowej autonomii, przejawiającej się w umiejętności decydowania i brania odpowiedzialności za własne zachowanie.

Szkolenie to jest podstawowym dla osób pracujących w WTZ-tach, ŚDS-iach lub z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością intelektualną