Strefa dobrych emocji Jacek Kielin

Dlaczego nagradzanie prawidłowych zachowań nie działa?

11 października 2019
Oceń stronę/wpis

To, że kary (np. dezaprobata) nie pomagają dziecku poprawić swojego zachowania, to oczywista oczywistość. Kara zahamowuje trudne zachowanie na chwilę i działa tylko, jeżeli jej groźba realnie wisi nad dzieckiem. Kara używana wielokrotnie traci swoje znaczenie. Kara nie uczy prawidłowego zachowania.

Dlatego behawioralny pomysł na pracę z trudnym zachowaniem, polegał dotychczas na wzmacnianiu zachowań prawidłowych. Sami behawioryści zauważyli jednak, że takie działanie nie jest skuteczne! Możemy o tym się dowiedzieć z książki: Jessica Minahan, Nancy Rappaport „Kod zachowania. Jak rozszyfrowywać i zmieniać najtrudniejsze zachowania”. Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna Warszawa 2014. – w której zaprezentowany jest najnowszy behawioralny punkt widzenia .

Dlaczego wzmacnianie (nagradzanie) prawidłowego zachowania nie działa? „Ale podstawową sprawą jest właśnie zrozumienie, że dziecko jest upośledzone. Jego mózg funkcjonuje w taki sposób, ze pod wpływem lęku, frustracji czy gniewu, zachowuje się ono irracjonalnie, nieadekwatnie do sytuacji.” (s. 20).

Co z tego wynika? Nagradzając prawidłowe zachowanie, zachowujemy się jak ktoś, kto chciałyby oduczyć wycia z bólu pod wpływem gwałtownego skurczu łydek. W momentach, kiedy osoba ze skurczami zachowuje się poprawnie (tzn nie leży na podłodze i nie krzyczy z bólu, tylko normalnie chodzi) dostawała by nagrody.

To nie może działać, bo osoba mająca takie problemy, nie kontruje swojego zachowania. Osoby np. z agresją, także nie kontrolują w pewnych sytuacjach swojego zachowania, więc nagradzanie ich w sytuacjach, kiedy nie są agresywne, nic im nie pomaga.

Jeżeli już nagradzać, lepiej więc u takiej osoby z agresją, wzmacniać np. strategie samouspokajania, tak jak u osoby ze skurczami np. branie magnezu. Do zrobienia jest oczywiście dużo więcej, ale to już inne zagadnienie.